woensdag 29 april 2009

Protomagia (1 mei)



1 mei is in Griekenland niet alleen "het feest van de arbeid", maar ook de dag waarop families traditioneel een pick nick organiseren. Er wordt uitgebreid gegeten, de wijn vloeit rijkelijk, en de vrouwen maken een meikrans van verse bloemen en kruiden. Eén van de mooiste herinneringen aan 1 mei dateert trouwens van een vakantie op Lesbos, bijna 18 jaar geleden. Alhoewel ik de laatste jaren steevast moest werken op 1 mei, wordt er bij ons steeds een meikrans opgehangen met bloemen en kruiden uit de tuin. Misschien ben ik dit jaar op 1 mei vrij, en kan ik een meikrans maken met de wilde bloemen die we ontdekken tijdens een wandeling langs de bergflanken ...

Dourakis Winery



Langs de weg naar Sfakia, ligt het wijnhuis van Andreas Dourakis. Sinds enkele jaren deelt Andreas zijn passie voor wijn met zijn zoon ... die ongetwijfeld met verve de traditie zal verder zetten. Bij Dourakis kopen we onder meer de rode (huis-)wijn in een "bag in box". De roséwijn daarentegen (onder meer op basis van Grenache Rouge)laten we bijvullen in (glazen) kruiken. Andreas Dourakis heeft echter ook lekkere wijn op fles zoals zijn Rizitis (rosé) en Cabernet Sauvignon. Deze laatste wordt bewaard op eikenhouten vaten, en draagt het Dia-label. Dat wordt toegekend aan wijnen van biologische herkomst. Deze cabernet sauvignon is eigenlijk een echte winterwijn. Hij smaakt echter ook heerlijk tijdens de koele avonden van de afgelopen dagen. Die nodigen beslist uit om het haardvuur aan te steken, en van de avondstilte te genieten bij een goed glas wijn.

dinsdag 28 april 2009

Uit eten in Rethymnon


Een bezoek aan de historische stad Rethymnon combineren we meestal met een etentje in één van onze favoriete restaurants. Gisteren viel onze keuze op taverna Castelo in de oude binnenstad. We ontdekten "Castelo" ruim 8 jaar geleden, en sindsdien kunnen de keuken, het kader én de goede prijs-kwaliteitsverhouding ons nog steeds bekoren. In een gerestaureerde binnentuin worden heerlijke "creto-europese" gerechten opgediend, bereid van kwalitatieve seizoensproducten. De aperitiefhapjes - knapperend-vers brood met een romige puree van aubergines en kruidenboter - zijn om je duimen en vingers af te likken. De salade "Castelo" met boterzachte avocado's (een specialiteit van de streek rond Argiroupolis), lentesla en een locale balsamico waren alvast een verfrissend begin van de maaltijd. Het lamsvlees bereid met honing was perfect gegaard, en de honingsaus combineerde perfect met de gestoomde lenteworteltjes. De huiswijn (een rosé van het wijnhuis Lyrarakis) rondde het geheel mooi af.

Taverna Castelo ligt in de oude binnenstad van Rethymnon, vlakbij de Rimondifontein.
Het adres is 27, Arabatzogloustraat. Reservaties via nummer 2831 50567.

Marktbezoek

Ontdek het echte Kreta tijdens een bezoek aan de "laiki", de openbare markt. We spreken af in een typische "kafeneio" bij een kopje Griekse koffie. Nadien bezoeken we zowel de markt als de overdekte markthallen van Chania. Daar krijgen jullie boordevol informatie over de typische seizoensgroenten, de kazen en kruiden van het ogenblik. Het bezoek wordt afgerond met een maaltijd in een plaatselijke (vis-taverna) of een kookworkshop. Meer info via creta-amaltheia@live.com

maandag 27 april 2009

Een beetje hekserij ... de kooklessen van Amaltheia



Wanneer je niet in staat bent tot een beetje hekserij ... bemoei je dan niet in de keuken!

Koken op Kreta ... een beetje hekserij

zaterdag 25 april 2009

Skordoulakia


Eén van de heerlijkste eetbare planten - de muscari comosum - staat momenteel volop in bloei. Opgelegd in gekruide wijnazijn is het een zalig bijgerecht. Het loont dan ook de moeite om een voorraadje aan te leggen.

Nodig:
1 kg skordoulakia
3 lepels zout
4 knoflooktenen, in schijfjes gesneden
enkele takjes dille
6 peperbolletjes (rood en zwart)
1 kop olijfolie extra vergine
2 koppen wijnazijn

De knolletjes schillen en grondig wassen (opgelet, ze zijn wat kleverig en kunnen vervelende vlekken op je kleding maken!). De skordoulakia 10 minuten laten koken, het water verversen, en opnieuw aan de kook brengen. Na 10 minuten kooktijd, het water opnieuw verversen en de knolletjes opnieuw laten koken. Het water vervolgens afgieten, en de skordoulakia - ditmaal in gezouten water - een derde maal laten koken. Ze moeten in totaal een halfuurtje gekookt hebben. Laten drogen op een schone handdoek.

De azijn op een zacht vuurtje aan de kook brengen met de knoflook, de peperbolletjes en de takjes dille. Het mengsel eveneens laten afkoelen. Leg de skordoulakia in een gesteriliseerde glazen pot, en overgiet ze met de olijfolie. Laat 2 dagen staan vóór gebruik.

Het artisjokkenseizoen is aangebroken ...



Vandaag hebben we de eerste artisjokken geoogst. Een traditioneel gerecht op Kreta is "agginares me koukia", artisjokken met verse tuinbonen.

Nodig:
1 kg artisjokken
1 kg verse tuinbonen
1 kop olijfolie
3 knoflookteentjes
enkele takjes venkel
een snuifje zout
3 eetlepels azijn
2 eetlepels bloem
het sap van 1 citroen
2 eetlepels bloem of maizena

De groenten grondig wassen. De artisjokken van hun blad ontdoen, en de harten opzij houden in water met citroensap. Doe de gedopte tuinbomen in een kookpot met de olijfolie en 2 kopjes water. Laat ze ruim een kwartier koken (ze moeten nog een beetje "al dente" zijn), en voeg dan de artisjokkenharten, de takjes venkel, de look en een beetje zout toe.

Tegen het einde van de kooktijd, een beetje kookvocht mengen met bloem of maizena. Voeg de wijnazijn toe, en meng goed tot de bloem volledig is opgelost. Giet het mengsel terug bij de groenten, en laat nog enkele minuten doorpruttelen.

De eerste biotomaten



Alhoewel de avonden nog erg koud zijn, verschijnen de eerste biotomaten op de markt. Hun smaak is weliswaar niet zo rijk als hun zonovergoten zomerzusters, maar ze geven alvast een kleurige toets aan een lenteslaatje met papoules, maroula en geroosterde pijnboompitten ...

Kalo pascha - gelukkig paasfeest

Pasen is ongetwijfeld hét belangrijkste feest in Griekenland. Het paasfeest valt dit jaar in Griekenland slechts 1 week later dan in landen die de katholieke of protestantse kalender volgen. Dit komt doordat de Griekse orthodoxen zich (voor het Paasfeest) aan de Juliaanse kalender houden, niet-orthodoxe christenen aan de Gregoriaanse.

De paasweek is ook nu nog dé vastenweek in Griekenland. Wie tijdens de voorbije weken niet gevast heeft, schakelt tijdens de “megali evdomada” vaak toch over op een vleesloos dieet. Sommigen leven zich nog meer in de vastentraditie in, en weigeren ook de consumptie van melk, eieren en andere zuivelproducten.

Zowel in de dorpskerken als in de stad, beginnen de vrouwen met het voorbereiden van het feest. De kerk wordt van boven tot onder gepoetst of opgefrist met witkalk, extra kaarsen worden klaargezet, en het zilverwerk rond de iconen wordt opgeblonken. Vanaf woensdag wordt gestart met het verzamelen van de bloemen, om de “necrotapheio” (het symbolische graf van Christus) te versieren. Dit graf wordt op (witte) donderdag door de parochie gedragen. Goede vrijdag (“megali paraskevi”) is dan weer de ultieme dag van rouw. Overal weerklinken de doodsklokken tot een stuk in de middag. Na de avondmis, trekt de priester zich terug in de kerk voor een symbolische dodenwake.

Op zaterdag is het een drukte van jewelste. De vrouwen maken de paassoep en dito gebak klaar, terwijl de mannen het geslachte lamsvlees voorbereiden. De ingewanden van het zuiglam worden bereid tot “kokoretsi”, een (gigantische) vleesspies van slachtafval. Het lam wordt alvast op een spies geregen en met kruiden ingevet, om zondagmorgen boven het open vuur geroosterd te worden.

Rond 23 uur 30 start in de meeste parochies de paasmis. De laatste jaren heeft de orthodoxe kerk echter af te rekenen met een beperkt aantal roepingen, zodat sommige priesters of “papades” verschillende parochies moeten bedienen. Onze dorpspriester moet doorgaans zo’n 4 missen lezen, waardoor Christus die avond niet eenmaal, maar tot vier maal toe herrijst. Na de Paasmis volgt traditioneel het vuurwerk, en een borrel voor de parochianen. Op Kreta is het bovendien de gewoonte om de “juda” te verbranden, een stropop die Judas-de-verrader moet voorstellen. Eens het vuur gedoofd, begeven de parochianen zich definitief naar de feestdis. Rond 1 uur ’s nacht wordt dan de “mayiritsa” (groentesoep met ingewanden) opgediend, en de fameuze “kokoretsi”, eveneens van ingewanden. Vooral de “mayiritsa” is een machtig gerecht, dat gezien het late uur zwaar op de maag kan vallen.

Zondagochtend is iedereen doorgaans vroeg uit de veren, voor wat het ultieme paasfeest moet worden. Zélfs in de stadsstegen worden her en der barbecues opgesteld, of reist het ganse gezin naar het platteland, voor een maaltijd met de familie of de andere dorpelingen. Pasen is dé vleesdag bij uitstek, waardoor er – naast lamsvlees – vaak weinig anders op het menu staat. Het wordt enkel vergezeld van groene sla, geroosterde aardappeltjes en “kalitsounakia”, met zachte kaas gevulde gebakjes. Net als in vroeger tijden, geeft het gewicht van het lam (doorgaans zo’n 10 tot 12 kilo) het prestige van de gever aan. Ook nu nog is er in de dorpen vaak een (stilzwijgende) wedstrijd om het grootste lam aan te bieden. Zodra het vlees voldoende gaar is, wordt het in stukken gesneden en opgediend. Vooral de kop van het dier wordt beschouwd als een echte delicatesse!

Er wordt urenlang gegeten, de dorpswijn vloeit rijkelijk, en telkens wanneer je denkt dat het feest is afgelopen, worden nieuwe porties aangebracht. Vaak gaat het paasfeest nog uren door, tot de laatste kruimel lamsvlees en de laatste druppel wijn zijn verdwenen.

Paaslam

Wie paasfeest in een kleiner gezelschap viert, geeft doorgaans de voorkeur aan een andere lamsbereiding dan de versie aan het spit. Zelf geef ik de voorkeur aan lamsbout met citroen en thym, omdat dit gerecht minder zwaar is.

Nodig:
1 flinke lamsbout
zout
versgemalen peper
een flinke scheut olijfolie
2 onbespoten citroenen
het sap van 2 citroenen
8 knoflooktenen
3 laurierbladeren
2 tl gedroogde tijm
4 dl rode wijn
2 tot 3 grote aardappelen per persoon

Marineer de lamsbout in het citroensap, de wijn en de helft van de gedroogde tijm. Verwarm de olijfolie en braad het vlees rondom lichtjes bruin (de binnenkant moet beslist rosé blijven). Rasp de schil van de citroenen, en snij de vrucht in dunne schijfjes. Schik de lamsbout in een ovenschotel (de Griekse “tapsi” is ideaal), en breng het op smaak met de citroenschil, de peper, het zeezout en de tijm. Schik de citroenschijfjes, en de stukjes aardappel rond het vlees, en overgiet met de olijfolie. Bestrooi het vlees en de aardappeltjes met de rest van de tijm.Giet ten slotte de marinade in de ovenschotel, en laat het vlees bij 180° zachtjes sudderen in de oven. Overgiet regelmatig met de marinade. Voeg indien nodig nog wat wijn of een beetje water toe. Let op dat het vlees van binnen mooi rosé blijft!

Dit (paas-)gerecht is erg lekker met een frisgroene salade en een fruitige, rode wijn.

maandag 6 april 2009

Rode paaseieren



Vergeet de synthetische kleurmiddelen om je paaseitjes rood te verven. Kook enkele rode bietjes (heerlijk met de lookpuree “skordalia” en gebruik het kookvocht om de hardgekookte eieren te beschilderen. Kalo Pascha! Vrolijk Paasfeest!

Ferula communis



Volgens de mythologie bracht Prometheus het vuur naar de mens met de langzaam brandende stengels van de “ferula communis”. De “ferula” is een imposante, meerjarige plant met opvallende knalgele bloemen. De plant kan ruim anderhalve meter hoog worden!

Orchis italica



Een orchideeënsoort die door de oude Grieken “Satyrion” of satertje werd genoemd. Deze orchis bloeit tijdens de maand april en is vooral langs de zuidkust te vinden.